ပိင်ႇၺႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ

မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ တီႈၼႂ်းဝဵင်းလူင်ဢေႊတိၼ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၵရိၵ်ႉ။ မီးဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ မၼ်းၸၢႆးမီးပၢႆးဝူၼ်ႉဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆး ပိူင်ႈပိူၼ်ႈဝႆႉ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ၶႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်မီးႁုတၢင်းႁၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ လႅၼ်ႇၽၢႆ ၶႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းမီးပိင်ႇၺႃႇၼမ်ၼမ် ၼႆသေ တႃႇ တေမေႃပိင်ႇၺႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၶတ်းသွၵ်ႈႁႃႁဵၼ်းဢဝ်တေႉꧦ ၼႆဝႃႈ ။

ၼႂ်းဝဵင်းလူင်ဢေႊတိၼ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸင်ႇမီးၽူႈ လူင်ႇလႅၼ်ႇၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၽၢႆႇပၢႆးဝူၼ်ႉၶပ်ႉ(Philosopher)ၸိုဝ်ႈ သဵင်လိုဝ်းလင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းတင်းသဵင်ႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ၼပ်ႉယမ်မၼ်း ထွမ်ႇဢဝ်ၶေႃႈသင်ႇၵႂၢမ်းသွၼ်မၼ်း တင်းဝဵင်းၼႆယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈလုင်းထဝ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉႁွင်ႉဝႃႈ သူဝ်ႇၶ​ရေးထိၵ်ႊ(Socrates)ၼႆယဝ်ႉ ။

ဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇၶတ်းၸႂ်းမိူဝ်းၸူးတီႈဢၼ် လုင်းထဝ်ႈ(ၽူႈမီးတၢင်းႁု)ၵေႃႉၼၼ်ႉမီးၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်တီႈလုင်းထဝ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ  " လုင်းထဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ  ၵဝ်ၶႃႈယၢမ်ႈငိၼ်းပိူၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ လုင်းႁဝ်းၼႆႉပဵၼ်ၽူႈ  ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇဢၼ်လူင်ႉလႅၼ်ႇ ၽၢႆႇသင်ႇၽၢႆႇသွၼ်ပိူၼ်ႈ ပိင်ႇၺႃႇတၢင်းႁုၵေႃႈယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈသုတ်းတီႈၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ ၼႆႉတီႈၶႃႈဢေႃႈ " " ယွၼ်ႉၼၼ် ၵဝ်ၶႃႈၸင်ႇမႃးၸူးတီႈလုင်းႁဝ်းၶႃႈယဝ်ႉ ၵဝ်ၶႃႈၶႂ်ႈလႆႈပိင်ႇၺႃႇတၢင်းႁုၼမ်ꧦ ၵဝ်ၶႃႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းမီး ပိင်ႇၺႃႇယႂ်ႇလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶႅၼ်းတေႃႈလုင်းႁဝ်းသွၼ်ပၼ်ပိင်ႇၺႃႇတၢင်းႁု ၵဝ်ၶႃႈသေၵမ်းၶႃႈ " ၼႆယဝ်ႉ။ လုင်းထဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ပႅၵ်ႉဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ၽူႈမီးပိင်ႇၺႃႇလူင်ႉလႅၼ်ႇၼႆသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းဢၼ်လၢတ်ႈ ၼမ် ယဝ်ႉၵေႃႈပေႃးမၼ်းတေသင်ႇသွၼ်ပၼ်ပိူၼ်ႈသေၵေႃႉ  ၵေႃႉၼႆၸိုင် မၼ်းတိုၼ်းဢဝ်လၢႆးတူဝ်ထူပ်း(ထူပ်းတူဝ်) ၵမ်းသိုဝ်ႈသေ သွၼ်ပၼ်လၢႆလၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။မၼ်းၸင်ႇယၵ်ႉတူၺ်းၼႃႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉလီꧦသေ " ပေႃးမႂ်းၶႂ်ႈလႆႈတၢင်းႁုပိင်ႇၺႃႇတေႉတေႉၵေႃႈမႃးၸွမ်းလင်ၵဝ်လႄႈ " ၼႆသေ မၼ်းၸင်ႇဝၵ်ႉၸၼ်ဢဝ်မိုဝ်း ဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပႃႇထိူၼ်ႇလူင်ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈႁွတ်ႈထိုင်ၼႂ်းထိူၼ်ႇသေ ၽႅဝ်ၵႂႃႇႁိမ်းၽင်ႇတႃႈမေႈၼမ်ႉၶေးလူင်ဢၼ်လိုၵ်ႉꧦတီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈ ထွတ်ႇသိူဝ်ႈထွတ်ႇၶူဝ်းသင် မၼ်းၸုင်ဢဝ်ဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ ၼၼ်ႉလူင်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၼွင်ၼမ်ႉၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်။  ၼိုင်ႈလူင်းၵႂႃႇၵႆ ၼိုင်ႈလိုၵ်ႉမႃးတိၵ်းꧦ။ ပေႃးထိုင်တီႈ ဢၼ်ၼမ်ႉပဵင်းၵၢၼ်ႈၶေႃးဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ မၼ်းၸင်ႇဢဝ်ဢဵၼ်ဢဝ်ႁႅင်းသေ တဵၵ်းႁူဝ်ဢၢႆႈၸၢႆး ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸူမ်လူင်းၼႂ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်။ ဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်းတဵၼ်ႈ ၸိုၼ်ႈဢဵၼ်ၸိုၼ်ႇ ႁႅင်းတၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇပ​ေႉႁႅင်းလုင်းၼၼ်ႉလႆႈ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်မွၵ်ႈဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ လႅပ်ႈၶၢၼ်ႉၸႂ်ၼႃႇယဝ်ႉ ပေႃးမၼ်းဢမ်ႇပွႆႇပၼ်ၵေႃႈ ဢၢႆႈၸၢႆးၼၼ်ႉတေတၢႆယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ ၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ႁူဝ်ဢၢႆႈၸၢႆး ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉၽုတ်းၶိုၼ်ႈမႃးသေ တူဝ်မၼ်းတႄႉ လႅၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇပႂ်ႉဝႆႉၼိူဝ်ၽင်ႇၼမ်ႉၼၼ်ႉဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႈ ၼႅတ်ႈၽုတ်းႁူဝ်မၼ်းဢွၵ်ႇၼမ်ႉသေ ၵွပ်ႈႁိူဝ်ႉၶၢၼ်ႉၸႂ်ဢူၼ်ႈၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ ထူၺ်ႈၸႂ်မၼ်းဢိမ်ႇꧦ ယဝ်ႉသေ ၸင်ႇလွမ်ႁႃတူၺ်းလုင်းထဝ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ပေႃးႁၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႅၼ်ႈလႅၼ်ႈၶိုၼ်ႈမႃးၽႂ်းꧦသေ ၼႅတ်ႈႁိုတ်းထပၼ်လုင်းထဝ်ႈၼၼ်ႉ " လုင်းႁဝ်းယွင်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉႁ ! ၵဝ်ၶႃႈမႃးယွၼ်ႇပိင်ႇၺႃႇတီႈလုင်းႁဝ်းဢေႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မႃးၸႂ်ႉလုင်းႁဝ်းႁႅမ်ၶႃႈတၢႆ လုင်းႁဝ်းတဵၵ်းႁူဝ်ၶႃႈၸူမ်ၼမ်ႉတင်းႁိုင်ၼၼ်ႉ လုင်းႁဝ်း

ဢၢၼ်းႁႅမ်ၶႃႈတၢႆတီႈၼႆႈဢမ်ႇၸႂ်ႈႁ ႁိုဝ်! " လုင်းထဝ်ႈၵေႃႈတူၺ်းၼႃႈမၼ်းသေ " မႂ်းႁိူဝ်ႉႁၢႆယဝ်ႉႁ? '' " ႁၢႆယဝ်ႉ "

'' ပေႃးၼၼ် ပ်ုႉထွမ်ႇၵဝ်လၢတ်လႄႈ  " မိူဝ်ႈၽွင်းမႂ်းတိုၵ်ႉမီးယူႇၼႂ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉ ဢၼ်မႂ်းလူဝ်ႇ မီး(ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ်) ဢၼ်မႂ်းၶႂ်ႈလႆႈသေပိူၼ်ႈ ၼၼ်ႉပဵၼ်သင်?" ဝူၼ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈသေ " ပဵၼ်လူမ်းၶႃႈ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ ၵဝ်ၶႃႈၶႂ်ႈထူၺ်ႈၸႂ်ပေႃးဢမ်ႇမီးလူမ်းၵဝ်ၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈထူၺ်ႈၸႂ်ပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈထူၺ်ႈၸႂ်ၵေႃႈ ၵဝ်ၶႃႈလူဝ်ႇတၢႆၵူၺ်းယဝ်ႉၵွပ်ႈၼၼ် ဢၼ်ၵဝ်ၶႃႈလူဝ်ႇသေပိူၼ်ႈ ၼႂ်းၽဝၶႃႈမိူဝ်ႈ ၽွင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လူမ်းဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်းတီႈၶႃႈ "

လုင်းထဝ်ႈၵေႃႈ ဝႆႉၼႃႈယုမ်ႉꧦသေ" ဢိူဝ်ႈ တေႇဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇမႂ်းတွင်းဝႆႉလီꧦလႃႈဢၢႆႈဢွၼ်ႇ ဢိူၺ်း ။  ပိင်ႇၺႃႇတၢင်းႁုဢၼ်ႁဝ်းလူဝ်ႇမီးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပိင်ႇၺႃႇ တၢင်းႁု ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ်တီႈၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်ႁဝ်း ဢၼ်တေၸၢင်ႈၸၢင်ႈတိုဝ်းႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီတႃႇၸူဝ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း ၵူႈဢွင်ႇတီႈ လႄႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းပၼ် ပႃးၽွၼ်းလီတႃႇ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်းႁႂ်ႈၸၢင်ႈမီးၽွၼ်းလီပႃးၸွမ်းတေႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢိူဝ်ႈ ဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇဢိူၺ်း !" " ဢေႃႈၶႃႈ လုင်းသြႃႇႁဝ်း ၶႃႈတေတွင်းဝႆႉလွင်ႈဢၼ် လုင်းႁဝ်းသွၼ်ၶႃႈၼႆႉလီꧦတီႈၶႃႈ " ၼႆသေဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶႃသွင်ၵေႃႉၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ဝၢႆႇပွၵ်ႈမႃးၸူးဝဵင်း လူင် ဢေႊတိၼ်ႇၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ ။ 

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ// ၶႂၼ်ႁိူဝ်းတႆး